Czym jest czad (tlenek węgla) i jak dochodzi do zatrucia?

Czad (tlenek węgla) jest produktem ubocznym każdego procesu spalania – węgla w piecach kaflowych, drewna w kominkach, gazu w kuchenkach lub piecykach łazienkowych, paliwa w silniku samochodowym. Na skutek niewłaściwego odprowadzania spalin i dymu z urządzeń grzewczych czad może przedostać się do pomieszczeń mieszkalnych i spowodować zagrożenie dla życia ludzkiego.

Czad to bezwonny i bezbarwny gaz, którego ludzkimi zmysłami wykryć w powietrzu się nie da. Może być wszędzie, choć go nie widać ani nie czuć. To pierwsza cecha jego zabójczej natury. Druga, równie niebezpieczna, polega na jego wybitnej zdolności do łączenia się z hemoglobiną, transportującą tlen w ludzkim krwiobiegu. Rezultat braku życiodajnego tlenu w komórkach jest tylko jeden – śmierć.

Objawy zatrucia tlenkiem węgla

Objawy lekkiego zatrucia tlenkiem węgla mogą do złudzenia przypominać symptomy niestrawności lub grypy. Wśród nich należy wymienić osłabienie, lekki ból głowy, mdłości i wymioty. Taka „lekko zaczadzona” osoba może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że w jej krwi krąży tlenek węgla.

Jeśli zatrucie nastąpiło podczas kąpieli w łazience z niesprawnym piecykiem gazowym i kiepską wentylacją, możemy nawet przypuszczać, że osłabienie wynika ze zbyt długiego leżenia w wannie z gorącą wodą i do głowy nam nawet nie przyjdzie, że jesteśmy o krok od śmierci.

Podstawowe zasady pomagające ustrzec się przed zatruciem tlenkiem węgla:

1. Posiadanie prawidłowo wykonanej instalacji kominowej i wentylacyjnej,
2. Zapewnienie stałego dopływu świeżego powietrza i swobodnego odpływu spalin,
3. Właściwe eksploatowanie urządzeń gazowych i zapewnienie ich dobrego stanu technicznego.

Jak ratować poszkodowanego?

- rozluźnij mu ubranie, ale nie rozbieraj aby nie nastąpiła zbyt duża utrata ciepła,
- powiadom Pogotowie Ratunkowe i Państwową Straż Pożarną,
- jak najszybciej wynieś poszkodowanego na świeże powietrze z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa (w razie potrzeby akcję przeprowadzi Państwowa Straż Pożarna dysponująca odpowiednim sprzętem izolującym drogi oddechowe),
- jeśli po wyniesieniu na świeże powietrze zaczadzony nie oddycha, natychmiast przystąp do sztucznego oddychania i masażu serca.

Główne przyczyny zatruć tlenkiem węgla:

- najczęściej do wypadków związanych z zatruciem czadem dochodzi w łazience wyposażonej w grzałkę wody przepływowej tzw. terma gazowa czy junkers,
- niedostosowanie istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe (szczelnie zamknięte okna w pomieszczeniach, w którym następuje spalanie gazu lub innych paliw),
- niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych.

Jak zabezpieczyć się przed tlenkiem węgla (czadem)?

- dokonywać regularnych przeglądów kominowych,
- nie zaklejać kratek wentylacyjnych ani okien,
- warto również pomyśleć o zakupie specjalnego czujnika tlenku węgla, który w porę nas ostrzeże przed wydobywającym się tlenkiem węgla.